cuốc kêu cảm hứng

Trong đó, con cuốc là loài được vinh dự xuất hiện tới 3 lần trong thơ ông, một trong số các bài thơ tiêu biểu nhất là Cuốc kêu cảm hứng. Đọc nhan đề Cuốc kêu cảm hứng, nếu hiểu xuôi hay ngược đều ra nghĩa cả, nhưng xét về tâm trạng và bối cảnh ra đời có lẽ ta 8. Mạn hứng (Tác giả tự dich: Nhàn cư) 9. Xuân dạ liên nga (Đêm xuân thương con thiêu thân) 10. Giáp thân trung thu ngụ Hà Nội hữu cảm ký đồng niên Cử nhân Ngô (Cảm nghĩ nhân dịp trung thu Giáp thân (1884) ở Hà Nội, viết gửi chobạn đồng niên là ông Cử họ Ngô) Bài thơ hay các bạn vừa xem là bài "Cuốc Kêu Cảm Hứng" của tác giả Nguyễn Khuyến.Bài thơ thuộc Tập Thơ Chữ Nôm - Nguyễn Khuyến, danh mục thơ Nguyễn Khuyến (Nguyễn Thắng) một trong những Nhà Thơ Việt Nam Vĩ Đại Và Tiêu Biểu.Hãy cùng đọc và thưởng thức nhiều tác phẩm thơ ca khác, có rất nhiều bài thơ Mẹ đào hầm từ thuở tóc còn xanh nay mẹ đã phơ phơ bạc đầu mẹ vẫn đào hầm dưới tầm đại bác bao đêm rồi tiếng cuốc vọng năm canh. Posted by Những bài thơ đi cùng năm tháng onWednesday, September 6, 2017 Thâu đêm ròng rã [2] kêu ai đó? Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ. [1] Có bản chép là "Đấy hồn Thục đế". Điển cũ kể rằng vua nước Thục mất nước, chết hoá thành con cuốc, suốt đêm ngày kêu ròng rã "Thục quốc, Thục quốc!". [2] Có bản chép là "Ban đêm ròng rã dinding model pemasangan glass block rumah minimalis. Cuốc Kêu Cảm Hứng Nguyễn Khuyến Khắc khoải đưa sầu giọng lửng lơ, Ấy hồn Thục đế thác bao giờ? Năm canh máu chảy đêm hè vắng, Sáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ. Có phải tiếc xuân mà đứng gọi, Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ? Thâu đêm ròng rã kêu ai đó? Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ. Rút từ Quốc văn tùng ký Nam âm thảo Bài thơ này từng được sử dụng trong phần đọc thêm SGK Văn học 11 giai đoạn 1990-2006, nhưng đã được lược bỏ trong SGK Ngữ văn 11 từ 2007. Nguồn 1. Thơ văn Nguyễn Khuyến, NXB Văn học, 1971 tái bản 1979 2. Nguyễn Khuyến – Tác phẩm, Nguyễn Văn Huyền chủ biên, NXB Khoa học xã hội, 1984 3. Thi hào Nguyễn Khuyến đời và thơ, Nguyễn Huệ Chi chủ biên, NXB Giáo dục, 1994 Bài thơ hay các bạn vừa xem là bài “Cuốc Kêu Cảm Hứng” của tác giả Nguyễn Khuyến. Bài thơ thuộc Tập Thơ Chữ Nôm – Nguyễn Khuyến, danh mục thơ Nguyễn Khuyến Nguyễn Thắng một trong những Nhà Thơ Việt Nam Vĩ Đại Và Tiêu Biểu. Hãy cùng đọc và thưởng thức nhiều tác phẩm thơ ca khác, có rất nhiều bài thơ hay đang chờ các bạn! Các Bạn Đang Xem Bài Viết Bài Thơ “Cuốc Kêu Cảm Hứng” Nguyễn Khuyến Tập Thơ Chữ Nôm Của Tác Giả Nguyễn Khuyến Trong Tập Thơ Chữ Nôm Tại Blog Truy Cập Blog Thường Xuyên Để Xem Nhiều Bài Viết Mới Hàng Ngày Nhé! Đây là Blog chia sẻ miễn phí. Bạn được toàn quyền trích dẫn và sử dụng lại nhưng không được chỉnh sửa hoặc thay đổi nội dung bài viết. Hãy thể hiện mình là người có văn hóa bằng cách dẫn nguồn để tôn trọng tác giả. Chúc các bạn vui vẻ! Facebook - Twitter Reader Interactions Cuốc kêu cảm hứng là một trong những tiêu biểu của nhà thơ Nguyễn Khuyến, thể hiện tâm trạng đau xót, tủi nhục của nhà thơ trước thực trạng nước mất nhà tan. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn đọc đi vào tìm hiểu và trả lời một số câu hỏi về phần đọc hiểu để ôn luyện chuẩn bị cho các bài kiểm tra tại các kì thi. Mục lục bài viết 1 1. Khái quát về bài thơ Cuốc kêu cảm hứng 2 2. Mẫu câu hỏi đọc hiểu bài Cuốc kêu cảm hứng Nguyễn Khuyến thường gặp nhất 3 3. Mẫu hướng dẫn đọc hiểu và câu trả lời bài thơ Cuốc kêu cảm hứng hay nhất 4 4. Mẫu hướng dẫn đọc hiểu và câu trả lời của bài thơ Cuốc kêu cảm hứng chuẩn nhất 5 5. Mẫu bài Bình giảng về bài thơ 1. Khái quát về bài thơ Cuốc kêu cảm hứng Bài thơ Nôm Cuốc kêu cảm hứng rút từ tập Quốc văn tùng ký, từng được sử dụng trong chương trình văn học 11. Đây là một trong những bài thơ của nhà thơ Nguyễn Khuyến được nhiều độc giả yêu thích và truyền tụng. Nguyễn Khuyến đã tận dụng ưu thế của thể thơ Đường luật như kết cấu mạch lạc, ý tứ hàm súc, đối ngẫu chặt chẽ, nhất là từ ngữ uyển chuyển mà chính xác gợi cảm đã giãi bày tấm lòng son sắc thủy chung, nhưng chứa đầy bi kịch Hồn nước gọi, giục giã mà mình thì bất lực, trăm chiều bối rối. Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? Chỉ ra phong cách ngôn ngữ và phương thức biểu đạt của bài thơ? Câu 2. Chỉ ra 3 từ diễn tả tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ. Câu 3. Nêu hiệu quả của phép đối được sử dụng trong hai câu thơ Năm canh máu chảy đêm hè vắng/Sáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ Câu 4. Tâm sự của tác giả trong hai câu thơ Có phải tiếc xuân mà đứng gọi/ Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ gợi cho anh/chị suy nghĩ gì? Câu 5. Nội dung chính của bài thơ trên? Câu 6. Hãy trình bày một bài học mà em rút ra được sau khi đọc xong bài thơ trên. 3. Mẫu hướng dẫn đọc hiểu và câu trả lời bài thơ Cuốc kêu cảm hứng hay nhất Câu 1 – Thể thơ Thất ngôn bát cú. – Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật. – Các phương thức biểu đạt gồm miêu tả, biểu cảm, tự sự. Câu 2 Ba từ diễn tả tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ + Khắc khoải + Sầu + Ngẩn ngơ Bổ sung ý nghĩa – Âm thanh Cuốc kêu “khắc khoải” – “sầu” gợi lại tâm trạng buồn sầu, lặp đi lặp lại triền miên, thê lương, khiến người nghe càng buồn khắc khoải, da diết. – “Ngẩn ngơ” chính tiếng cuốc kêu ròng rã kiến cho khách giang hồ bồn chồn ngẩn ngơ, từ láy gợi ra tấm lòng yêu nước nhưng bất lực trước thời cuộc. Câu 3 Câu thơ sử dụng “phép đối” đã góp phần diễn tả không gian và thời gian mang đầy tính nghệ thuật, nó giúp người đọc, người nghe cảm nhận được nỗi đau như máu chảy tương ứng với nỗi buồn như nát ruột hồn tan. + Hình ảnh “năm canh, sáu khắc” đối xứng với nhau giúp tạo nên cảm giác tiếng cuốc kêu triền miên suốt canh này sang khắc khác, gợi ra thời gian và không gian ám ảnh đến triền miên, không dứt. + Hai hình ảnh đối “đêm hè vắng” và “bóng nguyệt mờ” tạo sự hô ứng, đối xứng, câu thơ diễn tả nỗi đau, nỗi buồn như thấm vào thời gian, toả rộng trong không gian. Trước tiếng cuốc buồn thương, ám ảnh, không gian bóng trăng cũng phải mờ đi và không gian đêm hè cũng trở nên “vắng” lặng hơn. Câu 4 Hai câu thơ đã bày tỏ được nỗi lòng của nhà thơ dành cho đất nước. Ông khắc khoải cho hồn cốt của đất nước, câu thơ thể hiện một nỗi buồn khắc khoải đến bơ vơ, nhớ nước như thấm đượm vào từng câu chữ của người thi sĩ. Vì nhớ nước mà tâm trạng của Nguyễn Khuyến hết tiếc rồi lại nhớ, hết đứng rồi lại nằm, hết gọi rồi lại mơ, đó là tâm trạng bồn chồn, đau xót của một hồn thơ yêu nước, chính trực. Câu 5. Nội dung chính của bài thơ Cuốc kêu cảm hứng Qua hình ảnh tiếng Cuốc kêu, nhà thơ Nguyễn Khuyến đã giãi bày một tấm lòng yêu nước không nguôi, một tâm trạng đầy bi kịch, xót xa đau buồn, tủi nhục vì nước mất nhà tan. Câu 6 Bài học rút ra Để con cháu cảm thông với nỗi lòng ông cha, trân trọng và tự hào về giá trị của độc lập tự do với bao nhiêu máu, nước mắt mà cả dân tộc phải trả. 4. Mẫu hướng dẫn đọc hiểu và câu trả lời của bài thơ Cuốc kêu cảm hứng chuẩn nhất Câu 1 Thể thơ trong bài thơ thất ngôn bát cú Câu 2 Ba từ ngữ diễn tả tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ khắc khoải, sầu, ngẩn ngơ. Câu 3 Hai câu thơ có sử dụng phép đối góp phần tạo ra không gian và thời gian mang đầy tính nghệ thuật khi tác giả Nguyễn Khuyến cảm nhận âm thanh của tiếng cuốc kêu, gợi cho người đọc nỗi đau như máu chảy tương ứng với nỗi buồn như nát ruột hồn tan. Cùng với đó, những từ “năm canh, sáu khắc” tạo ra âm thanh vang vọng, khắc khoải ám ảnh vào không gian và thời gian. Hai hình ảnh đối nhau là “Đêm hè vắng” và “bóng nguyệt mờ” giúp diễn tả nỗi buồn đau của người thi sĩ, dường như không gian bóng trăng cũng phải mờ đi và không gian đêm hè cũng phải “vắng” đi. Câu 4 Hai câu thơ đã diễn tả được nỗi lòng của nhà thơ, luôn khắc khoải một nỗi nhớ dành cho đất nước khi đêm đêm vẫn nằm mơ mà nhớ nước. Nỗi buồn, khắc khoải đến bơ vơ, nhớ nước như thấm đượm vào từng câu chữ, vì nhớ mà tâm trạng của Nguyễn Khuyến hết tiếc rồi lại nhớ, hết đứng rồi lại nằm, hết gọi rồi lại mơ. Đó là trạng thái bồn chồn, đau xót của một con người yêu nước, chính trực. Câu 5 Nội dung chính bài thơ Thể hiện nỗi nhớ nước, niềm tiếc thương cho đất nước của nhà thơ Nguyễn Khuyến, được thể hiện thông qua tiếng Quốc kêu khắc khoải, da diết. Câu 6 Bài thơ cho thấy giá trị của sự độc lập dân tộc và tự do trong nhân dân. Thông qua nỗi tiếc thương, nỗi nhớ khắc khoải của Nguyễn Khuyến trước tình cảnh đất nước, chúng ta phải biết ơn, quý trọng những giá trị mà ngày nay chúng ta được hưởng, phải nhớ ơn những anh hùng dân tộc đã hi sinh vì nền độc lập ngày hôm nay. 5. Mẫu bài Bình giảng về bài thơ Nguyễn Khuyến là một nhà thơ mang tâm hồn thi sĩ sâu sắc, thâm trầm. Ông vốn là người tài cao học rộng, mang danh tiến sĩ, nhưng sinh ra trong cảnh đất nước bị xâm lăng, ông cũng đành bó tay, bất lực, phải lui về ở ẩn để tránh nhìn cảnh đau xót. Tâm hồn nhạy cảm của người thi sĩ luôn rạo rực trước thời cuộc và nhà thơ thường gửi tâm tư vào trong những câu thơ những nỗi lòng suy tư, một cách thật sâu kín. Cuốc kêu cảm hứng là một trong những bài thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật và hồn thơ của ông. Đọc nhan đề Cuốc kêu cảm hứng, ta có thể hiểu sâu sắc được nỗi lòng của nhà thơ. Nếu xét về tâm trạng và bối cảnh ra đời có lẽ ta nên hiểu đó là nhà thơ nghe tiếng cuốc kêu mà tìm được “cảm hứng” viết bài thơ này. Mở đầu bài thơ, âm thanh của tiếng chim cuốc thật thê lương, nó vừa khắc khoải như nhấn sâu vào tâm hồn con người, lại vừa lửng lơ, đó là tiếng kêu mang theo cái nỗi buồn mênh mang, xót xa lại day dứt trong lòng nhà thơ. Tiếng cuốc còn gợi nhớ về một sự tích xưa, khi Thục đế vì làm mất nước mà đau đớn đến chết đi, rồi hóa thân thành con cuốc, ngày ngày cất tiếng kêu thê thảm, lầm lũi. Âm thanh khắc khoải ấy là nỗi đau của một oan hồn, vấn vương cho đến muôn đời sau, đó là nỗi đau chẳng thể xóa nhòa, để một oan hồn đã “thác tự bao giờ” vẫn phải đau đớn đến ngẩn ngơ, ngày ngày lang thang dưới bóng một loài chim lầm lũi. Trong hai câu thơ thực, Nguyễn Khuyến diễn tả một khung cảnh nghệ thuật, có phần ghê rợn, ám ảnh bởi tiếng cuốc khắc khoải vọng lại “Năm canh máu chảy đêm hè vắng Sáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ” Giữa “đêm hè vắng” lặng, âm thanh tiếng cuốc kêu chi mà đau xót, một nỗi đau có màu đỏ chói mắt của “máu chảy”, đã thế cái “vắng” buổi đêm lại càng làm cho cái tiếng cuốc gọi hè trở nên ám ảnh sâu đậm, thêm tha thiết, vang vọng khắp không gian tĩnh mịch, oi bức. Đã thế tiếng cuốc còn gợi một nỗi đau lớn hơn, đó là nỗi đau mất nước. Tưởng tượng nếu đứng dưới khung cảnh ấy mà nghe tiếng cuốc thì phải thấy chán chường, khủng hoảng và đau đớn đến độ nào, nhưng âm thanh tiếng cuốc ấy cũng chẳng phải chỉ kêu ngày một ngày hai mà kêu dai dẳng suốt ngày suốt đêm, kêu suốt “năm canh-sáu khắc” lại khắc khoải trong mỗi buổi đêm yên tĩnh như tiếng kêu khóc thê thảm, gợi lên trong tâm hồn người không ngủ một nỗi đau đớn, một nỗi xót xa dai dẳng, bứt rứt vô cùng. “Có phải tiếc xuân mà đứng gọi, Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ?” Đến hai câu luận, người đọc dường như nhận ra một nỗi niềm băn khoăn, day dứt sâu trong tâm hồn tác giả. Tâm trạng của nhà thơ mang nỗi đau đời, đau vì mất nước, đau vì bất lực, đau vì nghịch cảnh tồi tàn của dân tộc lúc bấy giờ. Ông tự hỏi tiếng cuốc kia rốt cuộc là do còn hoài xuân hay là tiếng than nhớ nước của oan hồn Thục đế năm xưa, hay nghĩ sâu xa hơn, thì đó cũng chính là tâm trạng của thi nhân Nguyễn Khuyến, ông tiếc nhớ một đất nước vốn từng thịnh vượng sung sức như cái khí tiết trời xuân. Tình cảnh thê lương ấy khiến tâm hồn nhà thơ chẳng được yên giấc mộng. “Thâu đêm ròng rã kêu ai đó? Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ.” Hai câu kết cuối bài tưởng nhà thơ đang hỏi con cuốc kêu chi mà ròng rã vậy, nhưng hóa ra, nó lại chính là lời tự hỏi của tác giả dành cho bản thân mình. Tiếng cuốc kêu dài trong đêm vắng, người thi nhân vẫn bồn chồn, ngẩn ngơ không ngủ được vì đau đáu một nỗi niềm sắt son với nước, thương dân đến tột cùng. Tiếng cuốc kêu như giục giã, xoáy sâu vào tâm hồn, ý thức nhà thơ trước thế sự ngổn ngang này. Nhưng người thi sĩ khi lắng nghe tiếng cuốc giục giã như rỉ máu, như hồn tan, như kêu khóc ấy lại phải chịu bó tay bất lực, chẳng thể làm được gì, chỉ biết ngẩn người đau đớn, thở dài. Phải chăng, đó là tâm trạng khó chịu, bức bối đến nhường nào trong cái đêm hè vắng lặng. Đề bài Bình giảng bài thơ Cuốc kêu cảm hứng Bạn đang xem bài Bình giảng bài thơ Cuốc kêu cảm hứng Bài làm Nguyễn Khuyến là một thi sĩ cổ điển có tâm hồn sâu sắc, trầm lặng, lại mang nỗi đau đời đầy xót xa. Vốn tài cao học rộng, mang danh tiến sĩ, nhưng trước thực cảnh quốc gia bị xâm lược, ông cũng đành khoanh tay, bất lực, phải lui về ở ẩn để tránh nhìn cảnh đau xót. Trong quãng thời gian ở ẩn ấy, Nguyễn Khuyến vẫn canh cánh một nỗi lòng tiếc hận, chính vì vậy, ông thường gửi vào thơ văn của mình những nỗi niềm suy tư, một cách thật sâu kín. Có tận tới mấy chục con vật khác nhau xuất hiện trong thơ của một thi sĩ cổ điển như Nguyễn Khuyến và mỗi một con vật đó lại mang một ý nghĩ, một tâm trạng riêng của thi sĩ. Trong đó, con cuốc là loài được vinh dự xuất hiện tới 3 lần trong thơ ông, một trong số những bài thơ tiêu biểu nhất là Cuốc kêu cảm hứng. Đọc nhan đề Cuốc kêu cảm hứng, nếu như hiểu xuôi hay ngược đều ra nghĩa cả, nhưng xét về tâm trạng và bối cảnh ra đời có nhẽ ta nên hiểu đó là thi sĩ nghe tiếng cuốc kêu mà tìm được “cảm hứng” viết bài thơ này. “Cảm hứng” ở đây ko phải là niềm vui, sự hứng khởi mà chính là sự khơi gợi nỗi đau mất nước từ tiếng Cuốc kêu thảm thiết, tê tái cõi lòng. Ta có thể tìm thấy một tiếng “Quốc” đau lòng như thế trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan, đó là câu “Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc” thật xót xa, buồn tủi trong Qua đèo Ngang của nữ sĩ. Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khuyến đã đưa vào một tiếng chim thật thê lương, nó vừa “khắc khoải” như nhấn sâu vào trong tâm hồn con người, lại vừa “lửng lơ”, đó là tiếng kêu mang theo cái nỗi buồn mênh mang, vừa xót xa lại day dứt. Tiếng cuốc cũng gợi nhớ về một sự tích xưa, Thục đế vì làm mất nước mà đớn đau chết đi hóa thân thành con cuốc, ngày ngày đựng tiếng kêu thê thảm, lầm lũi. Đó là nỗi đau của một oan hồn, vương vít vẩn cho tới muôn thuở sau, nỗi đau mất nước là nỗi đau sâu sắc không thể xóa nhòa, để một oan hồn đã “thác tự bao giờ” vẫn phải đớn đau tới ngơ ngẩn, ngày ngày lang thang dưới bóng một loài chim lầm lũi. Trong hai câu thơ thực, Nguyễn Khuyến diễn tả một quang cảnh nghệ thuật, có phần kinh rợn, sợ hãi bởi tiếng cuốc khắc khoải đơn chiếc, gọi hè. “Năm canh máu chảy đêm hè vắngSáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ” Giữa “đêm hè vắng”, tiếng cuốc kêu chi mà đau xót, một nỗi đau có màu đỏ chói mắt của “máu chảy”, đã thế cái “vắng” buổi đêm lại càng làm cho cái tiếng cuốc gọi hè sợ hãi ấy thêm sâu đậm, thêm tha thiết, vang vọng khắp không gian tĩnh mịch, oi bức. Đã thế tiếng cuốc còn gợi một nỗi đau lớn hơn đó là nỗi đau “hồn tan” dưới một cái không gian ước chừng “bóng nguyệt mờ”, tưởng tượng nếu như đứng dưới quang cảnh ấy mà nghe tiếng cuốc thì phải thấy ngao ngán, khủng hoảng tới độ nào. Tiếng cuốc ấy cũng ko phải chỉ kêu ngày một ngày hai mà kêu dằng dai suốt ngày suốt đêm, kêu suốt “năm canh-sáu khắc”, lại càng thích kêu vào cái buổi đêm yên tĩnh như tiếng kêu khóc thê thảm, gợi lên trong tâm hồn người không ngủ một nỗi đớn đau, một nỗi xót xa dằng dai, bứt rứt vô cùng. “Có phải tiếc xuân mà đứng gọi,Hay là nhớ nước vẫn nằm mộng?” tới hai câu thơ luận, ta nhịn nhường như nhìn thấy một nỗi niềm băn khoăn, day dứt sâu trong tâm hồn tác giả. Tâm trạng của một thân sĩ mang nỗi đau đời, đau vì mất nước, đau vì bất lực, đau vì nghịch cảnh tồi tàn của dân tộc lúc bấy giờ. Ông tự hỏi tiếng cuốc kia rốt cuộc là do còn hoài xuân hay là tiếng than nhớ nước của oan hồn Thục đế xa xưa. Nghĩ sâu xa thì đó cũng chính là tâm trạng của thi nhân, ông tiếc nhớ một quốc gia vốn từng thịnh vượng sung sức như cái khí tiết trời xuân. Còn giờ đây ông lại tiếp tục với nỗi đau mất nước mà tới nằm mộng về một tổ quốc khi xưa cũng chẳng được yên giấc, bởi tiếng cuốc kêu khắc khoải, thê thương quá. “Thâu đêm ròng rã rã kêu người nào đó?Giục khách giang hồ dạ ngơ ngẩn.” Hai câu kết cuối bài tưởng thi sĩ đang hỏi con cuốc kêu chi mà ròng rã rã vậy, nhưng đó cũng lại chính là lời tự hỏi của tác giả dành cho bản thân mình. Tiếng cuốc kêu dài trong đêm vắng, người thi nhân vẫn canh cánh, ngơ ngẩn không ngủ được vì đau đáu một nỗi niềm sắt son yêu nước, thương dân tới tột cùng. Tiếng cuốc kêu như thúc giục, như xoáy sâu vào trong tâm hồn, ý bảo thân sĩ hãy làm một điều gì đó để thay đổi thế sự ngổn ngang này. Nhưng người đang nghe tiếng cuốc thúc giục như rỉ máu, như hồn tan, như kêu khóc ấy lại phải chịu khoanh tay bất lực, không thể làm được gì, chỉ biết ngẩn người đớn đau, thở dài. Đó là một cái tâm trạng khó chịu, bức bối tới nhường nào trong cái đêm hè vắng lặng này. Bản quyền bài viết thuộc trường Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận! Nguồn chia sẻ Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường miền Trung Cuốc kêu cảm hứng của Nguyễn Khuyến Khắc khoải đưa sầu giọng lửng lơ, Ấy hồn Thục đế[1] thác bao giờ? Năm canh máu chảy đêm hè vắng, Sáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ. Có phải tiếc xuân mà đứng gọi, Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ? Thâu đêm ròng rã kêu ai đó. Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ. Chú thích ▲ Thục đế vua nước Thục. Truyền thuyết xưa nói vua nước Thục là Đỗ Vũ, sau khi nhường ngôi cho người khác, lên núi ở ẩn, chết hóa thành chim đỗ quyên, tiếng kêu ai oán nhớ nước cũ Ngày đăng 05/10/2015, 0907 Tiếng cuốc như gợi lên trong lòng nhà thơ nỗi đau mất nước, nỗi buồn bơ vơ, nỗi xót xa tủi nhục trước cảnh lầm than của dân tộc. Mỗi câu thơ là một tiếng lòng, là một nỗi buồn tê tái Trong các nhà thơ cổ điển Việt Nam chưa có thi sĩ nào trong thơ mình lại xuất hiện nhiều bóng hình con vật đến như thế. Đó là những con vật gắn bó gần gũi với người dân cày Việt Nam, với bà con xóm thôn đồng chiêm trũng. Theo Nguyễn Văn Huyền, tác giả cuốn "Nguyễn Khuyến - Tác phẩm" thì có tới sáu, bảy chục con vật khác nhau xuất hiện trong thơ Yên Đổ. Có "Ngõ tối đêm sâu đóm lập loè". Có "Ngoài luỹ nhấp nhô cò cụ Tổng", có "Trâu già gốc bụi phì hơi nắng - Chó nhỏ bên ao cắn tiếng người" Riêng về con chim cuốc, thấy ba lần xuất hiện. Lần thứ nhất tiếng chim như nhắc nhở, như giục giã chí hăm hở vào đời "Quyên đã gọi hè quang quác quác". Lần thứ hai là bài thơ "Cuốc kêu cảm hứng", lần thứ ba là bài "Điệu quyên" Viếng con cuốc được viết vào thời gian Nguyễn Khuyến về sống giữa làng xóm quê hương, nơi "Vườn Bùi chốn cũ”. Bài thơ Nôm "Cuốc kêu cảm hứng" là một trong những bài thơ được nhiều người yêu thích và truyền tụng. Giọng thơ thê thiết, réo rắt, thấm một nỗi buồn mênh mông. Tiếng cuốc như gợi lên trong lòng nhà thơ nỗi đau mất nước, nỗi buồn bơ vơ, nỗi xót xa tủi nhục trước cảnh lầm than của dân tộc. Mỗi câu thơ là một tiếng lòng, là một nỗi buồn tê tái "Khắc khoải sầu đưa giọng lửng lơ, ……………………………….. Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ". Hai câu đề tả âm thanh tiếng cuốc. Tiếng cuốc kêu "khắc khoải" nghe buồn buồn, lặp đi lặp lại triền miên, thê thiết; giọng cuốc "lửng lơ" chơi vơi trong không trung. Càng nghe càng buồn không kể xiết. Nghe tiếng cuốc kêu mà xúc động nhớ đến chuyện Thục Đế xa xưa vì để mất nước mà xót xa tủi hận biến thành con chim cuốc. Một liên tưởng thấm thía, gợi tả tiếng cuốc kêu như một tiếng gọi đau thương của một oan hồn. Ba chữ “thác bao giờ" diễn tả tâm trạng buồn đau cực độ đến ngơ ngác, ngẩn ngơ "Khắc khoải sầu đưa giọng lửng lơ, Ấy hồn Thục Đế thác bao giờ". Hai câu đề giới thiệu rất tài tình nhan đề bài thơ. Nghe tiếng cuốc kêu trong hiện tại mà cảm hứng, man mác buồn đau nghĩ về một chuyện xưa đau buồn. Thơ Nguyễn Khuyến tinh tế trong biểu cảm là vậy! Hai câu thực làm hiện lên một không gian nghệ thuật và một thời gian nghệ thuật khi nhà thơ cực tả tiếng cuốc kêu "Năm canh máu chảy đêm hè vắng Sáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ" Tiếng cuốc gọi hè vô cùng ám ảnh. Nỗi đau như "máu chảy", nỗi buồn như nát ruột "hồn tan". Tiếng cuốc kêu mãi, kêu hoài, kêu khắc khoải triền miên suốt năm canh đến sáu khắc, từ ngày này qua đêm khác. "Đêm hè vắng” và "bóng nguyệt mờ" hô ứng, đối xứng diễn tả nỗi đau, nỗi buồn như thấm vào thời gian, toả rộng trong không gian. Đêm hè trở nên "vắng" để nghe rõ tiếng cuốc “khắc khoải đưa sầu...". Bóng trăng như "mờ" đi trong tiếng cuốc "lửng lơ” đau đớn và tê tái. Đúng là "lời văn thanh thoát, tình nghĩa rất ứng đọng lại", như Xuân Diệu đã cảm nhận "Chúng ta tưởng nghe da diết, ám ảnh, chì chiết một tiếng chim kêu, có sắc đỏ, khóc nức nở, gào thảm thiết, tiếng kêu có máu, tiếng huyết kêu mất nước! nhớ nước!". Trong bài thơ Chữ Hán "Điệu quyên" Viếng con cuốc, Nguyễn Khuyến cũng diễn tả "tiếng huyết kêu mất nước! nhớ nước!" bằng một tứ thơ rỉ máu, tan nát, bi thương "Bi đề dạ dạ huyết triêm y" Đêm đêm kêu gào thảm thiết, máu chảy đầm áo Hai câu luận nói lên chiều sâu một tâm trạng "Có phải tiếc xuân mà đứng gọi, Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ". "Có phải" và "hay là" câu hỏi mơ hồ, giả định ấy diễn tả những băn khoăn, những day dứt đè nặng trong lòng. Tiếng cuốc gọi hay vì "tiếc xuân" mà cuốc cất tiếng gọi? Hay là oan hồn Thục Đế "nhớ nước vẫn nằm mơ". Câu luận rất tinh tế trong biểu cảm, Nguyễn Khuyến mượn tiếng cuốc để giãi bày niềm thao thức của mình. Cuốc thì tiếc xuân mà đứng gọi, kêu khắc khoải suốt đêm. Còn Tam nguyên Yên Đổ thì đêm đêm vẫn nằm mơ mà nhớ nước. Hồn nước đi đâu về đâu? Nỗi buồn bơ vơ nhớ nước như thấm vào câu chữ. Các cặp hô ứng nhau rất chỉnh Có phải - hay là / tiếc xuân - nhớ nước / mà đứng gọi - nằm mơ, làm cho nỗi buồn thương nhà nhớ nước trở nên thấm thía. Tiếc rồi nhớ, đứng rồi nằm, gọi và mơ, trạng thái nào, tâm trạng nào cũng bồn chồn, xót xa đau đớn. Giữa thế kỉ XIX, Bà Huyện Thanh Quan đứng trên đỉnh đèo Ngang lúc hoàng hôn, trong nỗi buồn của người lữ khách mà thổn thức "Nhớ nước, đau lòng con cuốc cuốc, Thương nhà mỏi miệng cái gia gia". Qua Đèo Ngang Có điều là Bà Huyện Thanh Quan lúc bấy giờ tuy mang tâm trạng cô đơn, nhưng còn có nước để mà “nhớ nước”, còn có nhà để mà "thương nhà” còn Nguyễn Khuyến, nửa thế kỉ sau sống trong cảnh ngộ, nước mất nhà tan nên ra đi “nhớ nước vẫn nằm mơ”, thao thức, đắng cay, đau buồn... Nỗi đau buồn nằm mơ... nhớ nước ấy được Yên Đổ gửi gắm trong nhiều bài chữ Hán giàu ý tưởng thâm trầm, kín đáo. Đây là nỗi niềm lưu lạc tha hương “Giang sơn y cựu phong quang cải - Thiếu vọng đê mê dục đoạn hồn ” Túc Phú Xuyên đồn - Sông núi vẫn như xưa nhưng quang cảnh đã đổi thay - Ngắm thấy cảnh lờ mờ mà tâm hồn những muốn nát tan. Trong bài thơ "Hung niên 1 - Năm mất mùa, giọng thơ lại càng thêm đau đớn "Cố quốc sơn hà chân thảm đạm Thu hương hồng nhạn tối bi ai". Núi sông nước cũ âm thầm, Lạc loài cánh nhạn không cầm nỗi đau Bùi Văn Cường dịch Có thể nói “nhớ nước vẫn nằm mơ" là một tứ thơ hay nhất, cảm động nhất của Nguyễn Khuyến khi luận về “cuốc kêu... ” Hai câu kết là một lời tự hỏi, một tâm trạng bồi hồi không yên "Thâu canh ròng rã kêu ai đó, Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ". Kêu ai, giục ai, hay lời kên gọi, thúc giục của ai đó đối với mình. Ngẩn ngơ nghĩa là đờ đẫn như mất hết tinh thần, đau đớn bồn chồn không yên dạ. Chính tiếng cuốc kêu ròng rã thâu canh kiến cho khách giang hồ bồn chồn ngẩn ngơ cả dạ. Yêu nước nhưng bất lực nên mới ngẩn ngơ như thế! Nhà thơ thao thức suốt năm canh, suốt những đêm hò đau xót, tủi buồn, bơ vơ vì nước mất. Tình yêu nước son sắt thuỷ chung nên tâm trạng đầy bi kịch, rối bời, ngẩn ngơ. Một thế kỷ sau, trong vận hội mới đất nước, độc giả ngày nay vẫn còn cảm thấy ngẩn ngơ, bồi hồi nghe tiếng cuốc kêu rỉ máu, tiếng thương tiếng đau, tiếng thở dài và giọt khóc... của Tam Nguyên Yên Đổ, của ông cha thuở ấy... Qua “Cuốc kêu cảm hứng”, Nguyễn Khuyến đã giãi bày một tấm lòng yêu nước không nguôi, một tâm trạng đầy bi kịch xót xa đau buồn, tủi nhục vì nước mất nhà tan. Tâm trạng ấy của nhà thơ cũng là tâm trạng của một thế hệ nhà nho yêu nước mà bất lực trước thời cuộc. “Cuốc kêu cảm hứng” là tiếng đồng vọng bi thương, để con cháu cảm thông với nỗi lòng ông cha, trân trọng và tự hào về cái giá của độc lập tự do với bao nhiêu máu, nước mắt mà cả dân tộc phải trả. “Cuốc kêu cảm hứng" tiêu biểu nhất cho hồn thơ Nguyễn Khuyến sau khi đã cáo quan lui về sống giữa xóm làng quê hương man mác bâng khuâng buồn, cô đơn... Bài thơ thể hiện bút pháp nghệ thuật đặc sắc của Nguyễn Khuyến điêu luyện, hàm súc, giọng điệu ám ảnh, ngôn ngữ hình ảnh đối xứng hài hoà tạo nên một bài thơ toàn bích, cổ điển, vần thơ chơi vơi lửng lơ man mác lửng lơ - bao giờ - bóng nguyệt mờ - nằm mơ - dạ ngẩn ngơ. Các từ láy tượng thanh, biểu cảm rất tinh luyện cực tả tiếng cuốc và tâm trạng nhà thơ khắc khoải, lửng lơ, ròng rã, ngẩn ngơ... Tiếng cuốc kêu hoài lòng ta khi đọc “Cuốc kêu cảm hứng”, ta cảm thấy Tam Nguyên Yên Đổ đang thao thức ngồi dưới “bóng nguyệt mờ” đôi mắt già đẫm lệ, ngẩn ngơ lắng nghe tiếng cuốc “khắc khoải sầu đưa giọng lửng lơ...” Trích Xem thêm Video bài giảng môn Văn học Tiếng cuốc như gợi lên trong lòng nhà thơ nỗi đau mất nước, nỗibuồn bơ vơ, nỗi xót xa tủi nhục trước cảnh lầm than của dân câu thơ là một tiếng lòng, là một nỗi buồn tê táiTrong các nhà thơ cổ điển Việt Nam chưa có thi sĩ nào trong thơ mình lại xuất hiện nhiều bóng hìnhcon vật đến như thế. Đó là những con vật gắn bó gần gũi với người dân cày Việt Nam, với bà con xómthôn đồng chiêm trũng. Theo Nguyễn Văn Huyền, tác giả cuốn "Nguyễn Khuyến - Tác phẩm" thì có tớisáu, bảy chục con vật khác nhau xuất hiện trong thơ Yên Đổ. Có "Ngõ tối đêm sâu đóm lập loè". Có"Ngoài luỹ nhấp nhô cò cụ Tổng", có "Trâu già gốc bụi phì hơi nắng - Chó nhỏ bên ao cắn tiếng người"Riêng về con chim cuốc, thấy ba lần xuất hiện. Lần thứ nhất tiếng chim như nhắc nhở, như giục giã chíhăm hở vào đời"Quyên đã gọi hè quang quác quác".Lần thứ hai là bài thơ "Cuốc kêu cảm hứng", lần thứ ba là bài "Điệu quyên" Viếng con cuốc được viếtvào thời gian Nguyễn Khuyến về sống giữa làng xóm quê hương, nơi "Vườn Bùi chốn cũ”. Bài thơ Nôm"Cuốc kêu cảm hứng" là một trong những bài thơ được nhiều người yêu thích và truyền tụng. Giọng thơthê thiết, réo rắt, thấm một nỗi buồn mênh mông. Tiếng cuốc như gợi lên trong lòng nhà thơ nỗi đau mấtnước, nỗi buồn bơ vơ, nỗi xót xa tủi nhục trước cảnh lầm than của dân tộc. Mỗi câu thơ là một tiếng lòng,là một nỗi buồn tê tái"Khắc khoải sầu đưa giọng lửng lơ,………………………………..Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ".Hai câu đề tả âm thanh tiếng cuốc. Tiếng cuốc kêu "khắc khoải" nghe buồn buồn, lặp đi lặp lại triền miên,thê thiết; giọng cuốc "lửng lơ" chơi vơi trong không trung. Càng nghe càng buồn không kể xiết. Nghetiếng cuốc kêu mà xúc động nhớ đến chuyện Thục Đế xa xưa vì để mất nước mà xót xa tủi hận biến thànhcon chim cuốc. Một liên tưởng thấm thía, gợi tả tiếng cuốc kêu như một tiếng gọi đau thương của một oanhồn. Ba chữ “thác bao giờ" diễn tả tâm trạng buồn đau cực độ đến ngơ ngác, ngẩn ngơ"Khắc khoải sầu đưa giọng lửng lơ,Ấy hồn Thục Đế thác bao giờ".Hai câu đề giới thiệu rất tài tình nhan đề bài thơ. Nghe tiếng cuốc kêu trong hiện tại mà cảm hứng, manmác buồn đau nghĩ về một chuyện xưa đau buồn. Thơ Nguyễn Khuyến tinh tế trong biểu cảm là vậy!Hai câu thực làm hiện lên một không gian nghệ thuật và một thời gian nghệ thuật khi nhà thơ cực tả tiếngcuốc kêu"Năm canh máu chảy đêm hè vắngSáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ" Tiếng cuốc gọi hè vô cùng ám ảnh. Nỗi đau như "máu chảy", nỗi buồn như nát ruột "hồn tan". Tiếng cuốckêu mãi, kêu hoài, kêu khắc khoải triền miên suốt năm canh đến sáu khắc, từ ngày này qua đêm khác."Đêm hè vắng” và "bóng nguyệt mờ" hô ứng, đối xứng diễn tả nỗi đau, nỗi buồn như thấm vào thời gian,toả rộng trong không gian. Đêm hè trở nên "vắng" để nghe rõ tiếng cuốc “khắc khoải đưa sầu...". Bóngtrăng như "mờ" đi trong tiếng cuốc "lửng lơ” đau đớn và tê tái. Đúng là "lời văn thanh thoát, tình nghĩarất ứng đọng lại", như Xuân Diệu đã cảm nhận "Chúng ta tưởng nghe da diết, ám ảnh, chì chiết một tiếngchim kêu, có sắc đỏ, khóc nức nở, gào thảm thiết, tiếng kêu có máu, tiếng huyết kêu mất nước! nhớnước!". Trong bài thơ Chữ Hán "Điệu quyên" Viếng con cuốc, Nguyễn Khuyến cũng diễn tả "tiếnghuyết kêu mất nước! nhớ nước!" bằng một tứ thơ rỉ máu, tan nát, bi thương"Bi đề dạ dạ huyết triêm y"Đêm đêm kêu gào thảm thiết, máu chảy đầm áoHai câu luận nói lên chiều sâu một tâm trạng"Có phải tiếc xuân mà đứng gọi,Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ"."Có phải" và "hay là" câu hỏi mơ hồ, giả định ấy diễn tả những băn khoăn, những day dứt đè nặng tronglòng. Tiếng cuốc gọi hay vì "tiếc xuân" mà cuốc cất tiếng gọi? Hay là oan hồn Thục Đế "nhớ nước vẫnnằm mơ". Câu luận rất tinh tế trong biểu cảm, Nguyễn Khuyến mượn tiếng cuốc để giãi bày niềm thaothức của mình. Cuốc thì tiếc xuân mà đứng gọi, kêu khắc khoải suốt đêm. Còn Tam nguyên Yên Đổ thìđêm đêm vẫn nằm mơ mà nhớ nước. Hồn nước đi đâu về đâu? Nỗi buồn bơ vơ nhớ nước như thấm vàocâu chữ. Các cặp hô ứng nhau rất chỉnh Có phải - hay là / tiếc xuân - nhớ nước / mà đứng gọi - nằm mơ,làm cho nỗi buồn thương nhà nhớ nước trở nên thấm thía. Tiếc rồi nhớ, đứng rồi nằm, gọi và mơ, trạngthái nào, tâm trạng nào cũng bồn chồn, xót xa đau thế kỉ XIX, Bà Huyện Thanh Quan đứng trên đỉnh đèo Ngang lúc hoàng hôn, trong nỗi buồn củangười lữ khách mà thổn thức"Nhớ nước, đau lòng con cuốc cuốc,Thương nhà mỏi miệng cái gia gia".Qua Đèo NgangCó điều là Bà Huyện Thanh Quan lúc bấy giờ tuy mang tâm trạng cô đơn, nhưng còn có nước để mà “nhớnước”, còn có nhà để mà "thương nhà” còn Nguyễn Khuyến, nửa thế kỉ sau sống trong cảnh ngộ, nướcmất nhà tan nên ra đi “nhớ nước vẫn nằm mơ”, thao thức, đắng cay, đau buồn...Nỗi đau buồn nằm mơ... nhớ nước ấy được Yên Đổ gửi gắm trong nhiều bài chữ Hán giàu ý tưởng thâmtrầm, kín đáo. Đây là nỗi niềm lưu lạc tha hương “Giang sơn y cựu phong quang cải - Thiếu vọng đê mêdục đoạn hồn ” Túc Phú Xuyên đồn - Sông núi vẫn như xưa nhưng quang cảnh đã đổi thay - Ngắmthấy cảnh lờ mờ mà tâm hồn những muốn nát tan. Trong bài thơ "Hung niên 1 - Năm mất mùa, giọngthơ lại càng thêm đau đớn"Cố quốc sơn hà chân thảm đạmThu hương hồng nhạn tối bi ai".Núi sông nước cũ âm thầm,Lạc loài cánh nhạn không cầm nỗi đau Bùi Văn Cường dịchCó thể nói “nhớ nước vẫn nằm mơ" là một tứ thơ hay nhất, cảm động nhất của Nguyễn Khuyến khi luậnvề “cuốc kêu... ”Hai câu kết là một lời tự hỏi, một tâm trạng bồi hồi không yên"Thâu canh ròng rã kêu ai đó,Giục khách giang hồ dạ ngẩn ngơ".Kêu ai, giục ai, hay lời kên gọi, thúc giục của ai đó đối với mình. Ngẩn ngơ nghĩa là đờ đẫn như mất hếttinh thần, đau đớn bồn chồn không yên dạ. Chính tiếng cuốc kêu ròng rã thâu canh kiến cho khách gianghồ bồn chồn ngẩn ngơ cả dạ. Yêu nước nhưng bất lực nên mới ngẩn ngơ như thế! Nhà thơ thao thức suốtnăm canh, suốt những đêm hò đau xót, tủi buồn, bơ vơ vì nước mất. Tình yêu nước son sắt thuỷ chungnên tâm trạng đầy bi kịch, rối bời, ngẩn ngơ. Một thế kỷ sau, trong vận hội mới đất nước, độc giả ngàynay vẫn còn cảm thấy ngẩn ngơ, bồi hồi nghe tiếng cuốc kêu rỉ máu, tiếng thương tiếng đau, tiếng thở dàivà giọt khóc... của Tam Nguyên Yên Đổ, của ông cha thuở ấy...Qua “Cuốc kêu cảm hứng”, Nguyễn Khuyến đã giãi bày một tấm lòng yêu nước không nguôi, một tâmtrạng đầy bi kịch xót xa đau buồn, tủi nhục vì nước mất nhà tan. Tâm trạng ấy của nhà thơ cũng là tâmtrạng của một thế hệ nhà nho yêu nước mà bất lực trước thời cuộc. “Cuốc kêu cảm hứng” là tiếng đồngvọng bi thương, để con cháu cảm thông với nỗi lòng ông cha, trân trọng và tự hào về cái giá của độc lậptự do với bao nhiêu máu, nước mắt mà cả dân tộc phải trả. “Cuốc kêu cảm hứng" tiêu biểu nhất cho hồnthơ Nguyễn Khuyến sau khi đã cáo quan lui về sống giữa xóm làng quê hương man mác bâng khuângbuồn, cô đơn... Bài thơ thể hiện bút pháp nghệ thuật đặc sắc của Nguyễn Khuyến điêu luyện, hàm súc,giọng điệu ám ảnh, ngôn ngữ hình ảnh đối xứng hài hoà tạo nên một bài thơ toàn bích, cổ điển, vần thơchơi vơi lửng lơ man mác lửng lơ - bao giờ - bóng nguyệt mờ - nằm mơ - dạ ngẩn ngơ. Các từ láy tượngthanh, biểu cảm rất tinh luyện cực tả tiếng cuốc và tâm trạng nhà thơ khắc khoải, lửng lơ, ròng rã, ngẩnngơ... Tiếng cuốc kêu hoài lòng ta khi đọc “Cuốc kêu cảm hứng”, ta cảm thấy Tam Nguyên Yên Đổ đangthao thức ngồi dưới “bóng nguyệt mờ” đôi mắt già đẫm lệ, ngẩn ngơ lắng nghe tiếng cuốc “khắc khoảisầu đưa giọng lửng lơ...”Trích thêm Video bài giảng môn Văn học ... phải trả Cuốc kêu cảm hứng" tiêu biểu cho hồn thơ Nguyễn Khuyến sau cáo quan lui sống xóm làng quê hương man mác bâng khuâng buồn, cô đơn Bài thơ thể bút pháp nghệ thuật đặc sắc Nguyễn Khuyến... nước, độc giả ngày cảm thấy ngẩn ngơ, bồi hồi nghe tiếng cuốc kêu rỉ máu, tiếng thương tiếng đau, tiếng thở dài giọt khóc Tam Nguyên Yên Đổ, ông cha thuở Qua Cuốc kêu cảm hứng , Nguyễn Khuyến giãi... rã, ngẩn ngơ Tiếng cuốc kêu hoài lòng ta đọc Cuốc kêu cảm hứng , ta cảm thấy Tam Nguyên Yên Đổ thao thức ngồi “bóng nguyệt mờ” đôi mắt già đẫm lệ, ngẩn ngơ lắng nghe tiếng cuốc “khắc khoải sầu - Xem thêm -Xem thêm Bình giảng bài thơ Cuốc kêu cảm hứng của Nguyễn Khuyến., Bình giảng bài thơ Cuốc kêu cảm hứng của Nguyễn Khuyến.,

cuốc kêu cảm hứng